Ζούμε μια πρωτόγνωρη περίοδο. Μια περίοδο που ούτε στους χειρότερους εφιάλτες μας μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα ζήσουμε. Κινδυνεύει η υγεία μας, η υγεία των δικών μας ανθρώπων και γενικά, κινδυνεύει η υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτής της κατάστασης, οι κυβερνήσεις έλαβαν (και εξακολουθούν να λαμβάνουν) αυστηρά μέτρα προστασίας, ώστε να αποφευχθεί το χειρότερο. Ως χώρα, η Ελλάδα έλαβε τα εύσημα από τον υπόλοιπο κόσμο για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Μπράβο σε όλους μας, λοιπόν!
Τί γίνεται, όμως, από εδώ και έπειτα με όλους εκείνους που είτε έχασαν είτε διέκοψαν την εργασία τους λόγω του εγκλεισμού, του φόβου και της απελπισίας; Και δεν αναφέρομαι σε αυτούς που εργάστηκαν και μπορούν να εργάζονται εξ αποστάσεως. Μιλώ για τα άτομα που ανήκουν με οποιαδήποτε ιδιότητα στον πολιτιστικό τομέα. Η χώρα μας, υπό κανονικούς ρυθμούς, βρίθει από μουσικές, θεατρικές, εικαστικές και γενικά, καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Προκειμένου να πραγματοποιηθούν, πλήθος κόσμου εργάζεται πυρετωδώς, ώστε το αποτέλεσμα να τιμά και εκείνους, αλλά κυρίως, το κοινό που τις παρακολουθεί.
Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ήταν πολλοί οι καλλιτέχνες της λεγόμενης «πρώτης γραμμής» που, μέσω των προσωπικών τους λογαριασμών στα social media πρόσφεραν αφιλοκερδώς την τέχνη τους στον κόσμο, χαρίζοντάς τους δύναμη, ελπίδα και ενθάρρυνση για το μέλλον. Το ίδιο συνέβη και από ομάδες μουσικών και θεατρικών σχολείων, σχολών και πανεπιστημίων, αποδεικνύοντας ότι, η νέα γενιά έχει ταλέντο, είναι εδώ και βοηθάει στο να παραμείνουμε όλοι ασφαλείς και αισιόδοξοι.
Όλα αυτά, λοιπόν, είναι απολύτως κατανοητά και σεβαστά. Όμως, οι «Art Workers» (ή αλλιώς, οι Εργάτες της Τέχνης) είναι επαγγελματίες. Είναι άνθρωποι που βιοπορίζονται μέσα από την τέχνη. Είναι άνθρωποι που, αν δεν έχουν συναυλίες ή παραστάσεις, μένουν άνεργοι για πολύ μεγάλο διάστημα. Αναφέρομαι επιγραμματικά στους ηθοποιούς, τους μουσικούς, τους σκηνοθέτες, τους ζωγράφους, τους τεχνικούς, τους συνθέτες, τους ερμηνευτές, τους στιχουργούς, τους χορογράφους, τους φωτογράφους, τους εκδότες, τους διοργανωτές εκδηλώσεων και τους υπεύθυνους γραφείων τύπου. Άρα μιλάμε για πολλές χιλιάδες κόσμου που, λόγω της κατάστασης είναι επαγγελματικά (άρα και οικονομικά) στον αέρα. Βέβαια, ανέκαθεν όλοι όσοι επέλεξαν να ασχοληθούν με την τέχνη γνώριζαν ότι η πορεία τους είναι ασταθής, αλλά ουδέποτε στο παρελθόν σε καιρό ειρήνης δεν υπήρξε αυτή η αβεβαιότητα.
Τους τελευταίους δύο μήνες είδαμε και ακούσαμε πολλά σχετικά με τον πολιτισμό. Είδαμε καλλιτέχνες να προσφέρουν δημόσια δωρεάν διασκέδαση έχοντας είτε αγνούς είτε λιγότερο αγνούς σκοπούς (αυτό θα το δείξει η ιστορία). Η κυβέρνηση, μετά τον ξεσηκωμό των εργατών της τέχνης (ίσως να βοήθησε και η δημιουργία του κινήματος που προέκυψε από τα διεθνή social media με τίτλο «Support Art Workers / Στηρίξτε τους Εργάτες της Τέχνης»), είπε ότι θα μεριμνήσει για το μέλλον όλων εκείνων που εργάζονται για αυτήν, λέγοντας ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο της πραγματοποίησης συναυλιών και παραστάσεων με τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας. Αλλά, τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι πολλά. Εδώ θα αναφερθούμε μόλις σε κάποια από αυτά.
Πρώτον, οι όποιες συναυλίες / παραστάσεις γίνουν μέσα στο καλοκαίρι του 2020, θα αφορούν συγκεκριμένα και γνωστά ονόματα που, εκ των πραγμάτων, έχουν καλύτερο οικονομικό υπόβαθρο από εκείνους που δεν είναι διάσημοι; Δεύτερον, η αμοιβή όλων εκείνων που θα συμμετάσχουν σε αυτές τις εκδηλώσεις σε όλα τα πόστα, θα είναι επαρκής, δεδομένης της απόστασης που θα πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στο κοινό, μια και τα εισιτήρια θα είναι πολύ λιγότερα από το κανονικό; Τρίτον, τί θα γίνει με εκείνους που, ακόμα και στις καλές εποχές παλεύουν για το μεροκάματο; Τέταρτον, θα δοθεί κάποιο αξιοπρεπές επίδομα σε όλους εκείνους που πληρώνουν φόρους είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο όλα τα χρόνια της επαγγελματικής τους πορείας; Πέμπτον, ο κόσμος που έχει γαλουχηθεί (δικαίως ή αδίκως) στον φόβο της άμεσης επαφής, θα θελήσει να πληρώσει και να παρακολουθήσει ένα καλλιτεχνικό δρώμενο; Έκτον, σε περίπτωση που υπάρξει αυτό που κανείς δε θέλει, δηλαδή το δεύτερο κρούσμα έξαρσης του κορονοϊού, τί θα γίνει για τους επόμενους έξι ή επτά μήνες;
Τα ερωτήματα είναι αμέτρητα και σίγουρα, δεν αφορούν μόνο στους εργάτες της τέχνης, αλλά και σε άλλους επαγγελματικούς τομείς που βρίσκονται σε παρόμοια - ή και χειρότερη – κατάσταση. Γι αυτό και θα πρέπει να υπάρξει άμεσα (μια και κακώς δεν έχει γίνει ακόμα) έστω ένα στοιχειώδες πλάνο που να απαντάει στην απελπισία όλων αυτών των υπερήφανων ανθρώπων.
Προσωπικά, εργάζομαι ως δημοσιογράφος και ως διοργανώτρια – επιμελήτρια εκδηλώσεων στον χώρο της μουσικής εδώ και έντεκα χρόνια. Έχω τη χαρά και την τιμή να συναναστρέφομαι με εργάτες της τέχνης όλων των ειδικοτήτων και διαφόρων επιπέδων αναγνωρισιμότητας και αμοιβών. Όποτε επικοινωνώ μαζί τους, καταλαβαίνω απόλυτα αυτό που η ίδια βιώνω. Τη ζοφερότητα και την απαισιοδοξία για το εργασιακό μας μέλλον. Όμως, ο πολιτισμός είναι μια πολύχρωμη και πολυποίκιλη αλυσίδα, η οποία αποτελείται από άπειρους κρίκους που τους συμπληρώνουν όλοι όσοι προαναφέρθηκαν (και άλλοι τόσοι). Δεν είναι κρίμα η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό να τον οδηγήσει στη σιωπή;
*οι φωτογραφίες προέρχονται από το διαδίκτυο
